Snelle, passende ondersteuning door intensieve samenwerking

Stel je hebt een kind dat ’s avonds maar moeilijk in slaap komt. Of je ziet dat je kind worstelt met de gevolgen van je scheiding. Beide situaties hebben invloed op het gedrag van je kind en op de concentratie op school. Je wilt  hulp vragen, maar is die beschikbaar en waar moet je dan zijn?

Samenwerking en verbinding, snel en laagdrempelig.

De pilot met als naam Integrated Care in Nieuw-Amsterdam biedt het antwoord. Een samenwerking tussen gemeente, onderwijs en welzijn- en zorgorganisaties gericht op het vroegtijdig signaleren van hulpvragen bij kinderen of ouders en laagdrempelig bieden van passende ondersteuning. Een pilot die na 2 jaar vraagt om een structureel vervolg. In gesprek met onderwijscoach Michelle Berends (intern begeleider op De Bascule in Nieuw-Amsterdam) en gezinscoach Gonny van Sloten (maatschappelijk werker bij welzijnsorganisatie Sedna) kom je er alles over te weten.

De aanleiding
Het begon allemaal in 2020. De gemeente Emmen, verschillende zorgorganisaties en schoolbesturen concludeerden dat  in Nieuw-Amsterdam bij een grote groep gezinnen veel verschillende (zorg)organisaties betrokken waren. Vaak gaat het dan om een hoog, en dus kostbaar, ondersteuningsniveau. Michelle: “In de samenwerking en communicatie tussen de verschillende partijen werden mogelijkheden tot verbetering gezien. Dat was de concrete aanleiding voor het starten van het project Integrated Care.” Gonny: “De insteek was om hulp daar aan te bieden, waar de kinderen al zijn: op school.”

Wat is Integrated Care?
Het project Integrated Care heeft tot doel om in nauwe samenwerking en verbinding te investeren in preventieve hulpverlening, waardoor langdurige en intensieve zorg op langere termijn voorkomen kan worden. Gonny: “Het grote voordeel van deze aanpak is, dat er geen wachtlijst is, maar heel snel ondersteuning beschikbaar is. Vaak al binnen een week na de intake, als het nodig is dezelfde dag. Bovendien kunnen we eenvoudig maatwerk leveren. Soms hebben ouders een tijdje ‘leun- en steunhulp’ nodig in de opvoeding en kunnen het daarna weer zelf. Later kunnen ze heel eenvoudig nogmaals een beroep doen op tijdelijke ondersteuning. Precies op die momenten dat het nodig is.”

Hoe werkt het?
Michelle: “Het begint eigenlijk altijd met een intake met de ouder(s) of verzorger(s). Dat kan op hun initiatief zijn, omdat ze ergens tegenaan lopen in de opvoeding. Het kan ook zijn dat op school iets wordt gesignaleerd bij het kind, wat om ondersteuning vraagt. Er zijn geen ingewikkelde formulieren nodig,  we gaan gewoon het gesprek aan. Heel laagdrempelig.” Daarna overleggen Michelle en Gonny welke hulp het meest passend is. Dat kan gaan van opvoedingsondersteuning tot budgetcoach tot een specifieke training voor het kind. Michelle: “Ouders geven bij de intake toestemming voor het uitwisselen van informatie tussen de betrokken partijen. Je hebt allemaal hetzelfde doel: je wilt dat het goed gaat met het kind.” Gonny: “Voordeel van deze laagdrempelige aanpak is dat je ondersteuning vragen en bieden normaliseert. We kijken naar het complete systeem rondom het kind, zonder het kind in een uitzonderingspositie te plaatsen. Informatie verzamelen en op basis daarvan bekijken wat het kind nodig heeft, waar de ouders bij gebaat zijn en welke handvatten je de leerkracht kunt bieden.”

Wat is onderwijs en wat is zorg?
Michelle en Gonny hebben elk hun eigen specialisme. Maar waar stopt onderwijs en begint zorg? Michelle: “Het is soms lastig te bepalen wat nog bij onderwijsondersteuning hoort en waar het om zorgondersteuning gaat. We blijven bij elke casus goed in gesprek wat nodig is en wie wat oppakt. Dat is afhankelijk van de hulpvraag, de leerling en de leerkracht.” Gonny vult aan: “Belangrijk is de integrale aanpak waarbij kinderen die hulp en zorg krijgen die ze nodig hebben, om zich zo optimaal mogelijk te kunnen ontwikkelen. En daarbij kijken we niet alleen naar het kind, niet alleen naar de ouders, maar naar het hele gezin. Dat doen we dan ook nog eens in samenwerking met specialisten binnen en buiten de school. Zo is er samenwerking met de schoolmaatschappelijk werker, maar ook met een budgetcoach, rouwtherapeut of de huisartsondersteuner.”

Wat is het resultaat?
Het project is gericht op het voorkomen van langdurige zorg op een hoog ondersteuningsniveau door vroegtijdige signalering. Gonny: “. Soms ben ik een luisterend oor bij iemand thuis op de bank, help ik bij het invullen van formulieren of geef ik informatie over de paden die bewandeld kunnen worden. Of ik zie een kind stralen als ik het samen met moeder meeneem naar de kledingbank voor een kerstoutfit. Soms zit resultaat in kleine dingen met een grote impact.” Michelle: “Het geven van harde cijfers is in deze fase nog lastig. Dat heeft echt tijd nodig. Bovendien vond de pilot deels plaats in een tijd waarin kinderen vanwege corona deels thuisonderwijs kregen. Mogelijk hebben we daardoor minder kunnen signaleren. Ondanks dat zien we een afname in de zorgvraag op de hogere ondersteuningsniveaus. En belangrijker nog, we merken in het dagelijks werk dat het succesvol is. De lijnen tussen verschillende organisaties zijn kort, de drempel om hulp te vragen voor ouders laag en de kinderen worden eerder geholpen.”

Samenwerkende partijen
Bij het project zijn naast de gemeente Emmen, Openbaar Onderwijs Emmen en Sedna ook onderwijsorganisatie Viviani, jeugdverpleegkundigen van de GGD, huisartsen, voorscholen, peuterwerk en De Toegang aangehaakt. Een goede samenwerking is cruciaal. De pilot loopt eind 2022 af. De wens is om het project te continueren en verder uit te rollen naar andere scholen binnen de gemeente Emmen. Gonny: “Ieder kind verdient een omgeving waarin het optimaal tot zijn of haar recht kan komen. Op de manier en het moment dat het beste bij het kind past.”

“Achterraken is een verzinsel van het systeem, ieder kind is precies daar waar het moet zijn.”